Phân loại tác giả theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ

Việc xác định các loại tác giả có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định phạm vi quyền của tác giả trong từng trường hợp cụ thể. Vậy, dựa theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ, việc phân loại tác giả được xác định theo những tiêu chí nào?

Tác giả là người sáng tạo tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học (sau đây gọi chung là tác phẩm) là tác giả của tác phẩm đó, tác giả của các tác phẩm văn học, nghệ thuật, các công trình khoa học chỉ có thể là những con người cụ thể khi họ đã bằng lao động sáng tạo của mình trực tiếp tạo ra tác phẩm. 

Việc phân loại tác giả là căn cứ để xác định phạm vi quyền nhân thân cũng như quyền tài sản của họ nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho từng tác giả trong những trường hợp nhất định. Việc phân loại tác giả có thể dựa theo những tiêu chí sau:

Thứ nhất, dựa vào số lượng người lao động sáng tạo để tạo ra tác phẩm, bao gồm Tác giả đơn nhất và Đồng tác giả. 

Tác giả đơn nhất là cá nhân bằng lao động sáng tạo của mình trực tiếp tạo ra toàn bộ tác phẩm. Hay nói cách khác,người tạo ra tác phẩm là tác giả của toàn bộ bộ tác phẩm. Trong trường hợp này này người đó được hưởng toàn bộ các quyền nhân thân và quyền tài sản của tác giả đối với tác phẩm. 

Đồng tác giả là nhiều cá nhân hợp tác để cùng nhau bằng lao động sáng tạo tạo ra tác phẩm. Mỗi người trong số họ được gọi là đồng tác giả của tác phẩm. Trong trường hợp này, những người đó cùng nhau hưởng các quyền nhân thân cũng như quyền tài sản của tác giả đối với tác phẩm. 

Thứ hai, dựa vào nguồn gốc tác phẩm bao gồm tác giả tạo ra tác phẩm gốc và tác giả tác phẩm phái sinh. 

Tác giả tạo ra tác phẩm gốc là những người bằng lao động sáng tạo trí tuệ tạo ra tác phẩm với một nội dung, chủ đề, tư tưởng, cách thức thể hiện hoàn toàn mới. Trong từ điển Hán Việt, loại tác giả này được gọi là nguyên tác. 

Tác giả tác phẩm phái sinh là những người tạo ra tác phẩm từ tác phẩm của người khác đã được công bố, phổ biến, gồm:

– Tác giả dịch thuật: là người dịch tác phẩm từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. 

– Tác giả phóng tác: Là người tạo ra tác phẩm mô phỏng theo nội dung của tác phẩm được phóng tác, có thể được chuyển từ thể loại này sang thể loại khác hoặc sửa đổi trong cùng một thể loại, bao gồm cả sửa đổi bố cục tác phẩm để làm cho tác phẩm phù hợp với điều kiện khác nhau của việc khai thác, sử dụng.

– Tác giả cải biên: Là người sáng tạo ra tác phẩm bằng cách thay đổi hình thức diễn đạt tác phẩm gốc.

– Tác giả biên soạn: Là người từ các tác phẩm, các tài liệu khác để tạo ra tác phẩm theo cách sắp xếp sáng tạo của riêng mình.

– Tác giả chú giải: Là người làm rõ nghĩa một số từ, câu hoặc địa danh trong tác phẩm đã có

– Tác giả tuyển chọn: Là người bằng lao động sáng tạo để tập hợp một cách chọn lọc những tác phẩm của một hoặc nhiều tác giả thành tác phẩm tuyển tập hoặc tuyển chọn từ nhiều tác phẩm của nhiều tác giả để tạo thành tác phẩm hợp tuyển theo chủ đề nhất định.

Thứ ba, dựa vào mối quan hệ lao động trong quá trình tạo ra tác phẩm bao gồm tác giả đồng thời và không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả.

Tác giả đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả là người bằng thời gian và chi phí vật chất của mình để lao động sáng tạo và trực tiếp tạo ra tác phẩm, công trình.

Tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả là người bằng lao động sáng tạo của mình để trực tiếp tạo ra tác phẩm, công trình theo nhiệm vụ được giao hoặc theo hợp đồng.

Việc xác định tác giả như trên có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định phạm vi quyền nhân thân và quyền tài sản của họ đối với tác phẩm.

Để được tư vấn và sử dụng dịch vụ Quý khách vui lòng liên hệ:

—————————————————

CÔNG TY LUẬT TNHH THB LAW

Văn phòng đại diện: Tầng 3, số 10 ngõ 102 Trần Phú, Hà Đông, Hà Nội

Điện thoại: 0836383322

Email: huyenvu@thblaw.com.vn

Website: thblaw.com.vn

Bài viết liên quan

Quyền tác giả có yếu tố nước ngoài được bảo hộ như thế nào ?

Đăng vào ngày: 18/02/2025

Quyền tác giả được hình thành nhằm bảo vệ quyền lợi cho chủ thể sáng tạo. Không chỉ ở trong nước, quyền tác giả có yếu tố nước ngoài cũng được quan tâm. Vậy, vấn đề về bảo hộ quyền tác giả có yếu tố nước ngoài thế nào? 1. Quyền tác giả có yếu…

Xem thêm

Sử dụng tác phẩm đã công bố có phải trả nhuận bút không?

Đăng vào ngày: 17/02/2025

Thực tế có rất nhiều trường hợp sử dụng, sao chép các tác phẩm đã công bố mà không biết có phải xin phép hay trả thù lao cho tác giả hay không. Dẫn đến một số tranh chấp không đáng có. Vậy pháp luật quy định về việc sử dụng tác phẩm đã công…

Xem thêm

Tác phẩm khuyết danh có được xem là thuộc về công chúng không?

Đăng vào ngày: 13/02/2025

Hiện nay, để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của chủ sở hữu tác phẩm, pháp luật đã có những quy định cụ thể và chỉ rõ các đối tượng được quyền bảo hộ. Tuy vậy, từ xưa đến nay vẫn luôn xuất hiện những bài văn, thơ… mà không rõ tác giả,…

Xem thêm

Cách phân loại các sản phẩm thuộc quyền sở hữu trí tuệ

Đăng vào ngày: 10/02/2025

Căn cứ vào Công ước WIPO và Hiệp định TRIPS đã xác định, các quốc gia là thành viên của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, có quy định về quyền sở hữu trí tuệ trong từng quốc gia thành viên và đều có những điểm chung là dựa trên các đặc điểm…

Xem thêm