19/10/2024 - 34
Đi cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật là sự ra đời của các dịch vụ, công nghệ hiện đại. Nhãn hiệu với vai trò phân biệt sản phẩm/ dịch vụ của các doanh nghiệp theo đó cũng vượt ra…
Đi cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật là sự ra đời của các dịch vụ, công nghệ hiện đại. Nhãn hiệu với vai trò phân biệt sản phẩm/ dịch vụ của các doanh nghiệp theo đó cũng vượt ra khỏi khuôn khổ quan niệm truyền thống. Bên cạnh đó, khi tìm hiểu về hệ thống luật sở hữu trí tuệ, đã có khá nhiều câu hỏi đặt ra rằng, với những dấu hiệu đặc biệt như hương thơm, mùi vị, âm thanh, sự chuyển động… liệu có được bảo hộ dưới danh nghĩa nhãn hiệu được hay không? Nói cách khác, việc bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống đang ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người quan tâm rộng rãi hơn. Vậy, nhãn hiệu phi truyền thống là gì và được bảo hộ như thế nào?
Căn cứ theo khoản 16, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, “nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau”. Nhãn hiệu chính là yếu tố để nhận diện, truyền tải thông tin một cách nhanh chóng tới người tiêu dùng, giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm đúng đắn dựa trên các biểu hiện, dấu hiệu liên quan tới sản phẩm/dịch vụ được lưu giữ trong trí nhớ của họ.
Theo pháp luật Việt Nam, các loại nhãn hiệu được bảo hộ bao gồm: nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu liên kết, nhãn hiệu nổi tiếng. Tuy khi gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong điều khoản Việt Nam đã kí kết có đề cập đến nhãn hiệu âm thanh và nhãn hiệu mùi hương nhưng cho đến thời điểm hiện tại pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam vẫn chưa có quy định nào liên quan đến xem xét và đăng ký nhãn hiệu phi truyền thống.
Theo Điều 18.18 của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương quy định về các loại dấu hiệu được xem là nhãn hiệu: “Không bên nào được quy định rằng dấu hiệu phải được nhìn thấy bằng mắt như một điều kiện để đăng ký, cũng không được từ chối việc đăng ký nhãn hiệu là một âm thanh đơn thuần. Ngoài ra, mỗi bên phải nỗ lực để cho phép đăng ký nhãn hiệu mùi hương. Một bên có thể đòi hỏi một mô tả ngắn gọn và chính xác hoặc đại diện đồ họa của nhãn hiệu hoặc cả hai đều có thể”.
Theo WIPO – Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, nhãn hiệu phi truyền thống “thường dùng để mô tả một nhãn hiệu mà khác với những loại nhãn hiệu đã quen thuộc với người tiêu dùng như logo hay tên và nó có thể là dấu hiệu nhìn thấy được như hình dạng hoặc dấu hiệu không nhìn thấy được như âm thanh hoặc mùi hương”. WIPO tiến hành phân loại nhãn hiệu phi truyền thống cũng căn cứ vào dấu hiệu nhận biết bằng thị giác. Căn cứ vào yếu tố cấu thành khác nhau, các loại nhãn hiệu phi truyền thống có thể nhận biết bằng thị giác bao gồm nhãn hiệu ba chiều (lập thể), nhãn hiệu màu, nhãn hiệu động và nhãn hiệu hologram, nhãn hiệu không nhận biết được bằng thị giác gồm nhãn hiệu âm thanh, nhãn hiệu mùi, nhãn hiệu nhận biết bằng vị giác và nhãn hiệu nhận biết bằng xúc giác.
Theo Luật Nhãn hiệu Liên bang Hoa Kỳ, nhãn hiệu phi truyền thống bao gồm nhãn hiệu màu sắc, hình ba chiều, hình động, vị trí, âm thanh, mùi và xúc giác. Cụ thể, Kenneth L. Port, Giáo sư Luật, Giám đốc Viện Sở hữu trí tuệ của Hoa Kỳ đã viết “Nhãn hiệu phi truyền thống bao gồm các nhãn hiệu giác quan như âm thanh, màu sắc, mùi hương, mùi vị, nhãn hiệu được cảm nhận bằng xúc giác và nhãn hiệu hình ba chiều thậm chí bao gồm cả hình động của một sản phẩm”.
Như vậy, hiện nay chưa có quy định thống nhất về nhãn hiệu phi truyền thông tuy nhiên nhãn hiệu phi truyền thống được chia thành nhãn hiệu có thể nhìn thấy và nhãn hiệu không thể nhìn thấy. Trong đó, nhãn hiệu phi truyền thống có thể nhìn thấy bao gồm: Nhãn hiệu ba chiều, nhãn hiệu màu sắc, hình ảnh ba chiều, hình ảnh động,… và nhãn hiệu không truyền thống không nhìn thấy được chỉ đến các nhãn hiệu âm thanh, mùi hương, mùi vị…
Âm thanh, hình ảnh động, mùi hương cũng là những dấu hiệu vốn tồn tại khách quan, có thể cảm nhận được, bản thân chúng lại đa dạng, có sự khác nhau trong cùng một loại hình nên có thể dùng để đánh dấu và phân biệt sản phẩm, dịch vụ của các nhà sản xuất, kinh doanh khác nhau. Vì vậy, việc sử dụng các dấu hiệu phi truyền thống làm nhãn hiệu là có cơ sở và phù hợp với bản chất, chức năng của nhãn hiệu. Căn cứ vào lý luận về nhãn hiệu cũng như các quy định trong các điều ước quốc tế cơ bản về nhãn hiệu có thể thấy về mặt lý luận, tất cả các dấu hiệu chỉ cần đáp ứng tiêu chuẩn về khả năng phân biệt nguồn gốc thương mại của sản phẩm/dịch vụ đều có thể được sử dụng làm nhãn hiệu.
Tuy nhiên, việc chấp nhận bảo hộ hay không hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện và quy định pháp luật của từng quốc gia. Từ thực tiễn bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống của một số nước đi trước và dựa trên những quy định chung về điều kiện bảo hộ nhãn hiệu truyền thống cho thấy, việc bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống phải đáp ứng những điều kiện sau:
Thứ nhất, dấu hiệu phi truyền thống như âm thanh, hình ảnh động, mùi hương dùng làm nhãn hiệu phải có khả năng phân biệt. Đây là điều kiện tối quan trọng khi bảo hộ nhãn hiệu. Nhãn hiệu là công cụ để nhận diện và chỉ dẫn nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ. Muốn thực hiện được sứ mệnh này, trước tiên bản thân dấu hiệu dùng làm nhãn hiệu phải có khả năng phân biệt. Việc dựa vào một dấu hiệu có khả năng phân biệt để nhận diện, phân biệt và lựa chọn hàng hóa là hoàn toàn có cơ sở.
Tuy nhiên, muốn có khả năng phân biệt thì các dấu hiệu dùng làm nhãn hiệu phi truyền thống cần phải nổi bật, ấn tượng, dễ nhận biết, dễ ghi nhớ và không mang tính miêu tả hay tính công năng. Một số dấu hiệu tuy khả năng phân biệt không cao nhưng qua thực tiễn lâu dài sử dụng được người tiêu dùng thừa nhận và đạt đến tác dụng phân biệt, chỉ dẫn nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ nên cũng có thể coi là có khả năng phân biệt.
Thứ hai, dấu hiệu dùng làm nhãn hiệu phi truyền thống phải tồn tại dưới hình thức có khả năng cảm nhận được. Đó là dấu hiệu có thể nhìn thấy đối với nhãn hiệu hình ảnh động, có thể nghe thấy đối với nhãn hiệu âm thanh và có thể ngửi được đối với nhãn hiệu mùi hương.
Như vậy, nếu nhãn hiệu truyền thống là những dấu hiệu có thể cảm nhận bằng thị giác thì nhãn hiệu phi truyền thống (trừ nhãn hiệu hình ảnh động) lại là những dấu hiệu có thể cảm nhận bằng thính giác, khứu giác. Ngoài ra, do dấu hiệu âm thanh, hình ảnh động là những dấu hiệu phi vật thể cho nên một số nước còn quy định các dấu hiệu này được bảo hộ khi chúng có khả năng thể hiện dưới hình thức đồ họa.
Xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh nhất:
CÔNG TY LUẬT TNHH THB LAW
Văn phòng đại diện: Cà phê A+, LK03-01 Đường Tố Hữu, KĐT Roman Plaza Hải Phát, Phường Đại Mỗ, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: 0836383322
Email: huyenvu@thblaw.com.vn
Website: thblaw.com.vn
Đăng vào ngày: 15/11/2024
Việc đăng ký nhãn hiệu hiện nay là rất quan trọng để tránh tình trạng bị các bên khác lợi dụng và đăng ký trước. Bên cạnh đó, việc tra cứu thông tin nhãn hiệu cũng đóng vai trò quan trọng nhằm tránh việc đăng ký trùng với nhãn hiệu đã được người khác đăng…
Đăng vào ngày: 14/11/2024
Việc đăng ký nhãn hiệu dưới dạng đen trắng nhưng lại sử dụng nhãn hiệu màu là một câu hỏi thường gặp khi thực hiện thủ tục bảo hộ nhãn hiệu. Nhiều ý kiến cho rằng nhãn hiệu đen trắng có phạm vi bảo vệ rộng hơn so với nhãn hiệu màu, trong khi một…
Đăng vào ngày: 18/10/2024
Sở hữu trí tuệ là một vấn đề đang được rất nhiều người quan tâm trong xã hội ngày nay. Các tác giả cũng dần chú trọng hơn về việc bảo vệ quyền và lợi ích cá nhân từ những sản phẩm trí tuệ hay tác phẩm sáng tạo của mình. Không những thế mà…
Đăng vào ngày: 17/10/2024
Pháp luật về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì công bằng và khuyến khích sự sáng tạo, cống hiến của cá nhân và tổ chức. Nhờ đó, nó tạo điều kiện cho sự ra đời của những sản phẩm vật chất và tinh thần có…
