Tác phẩm là gì? Đặc điểm của tác phẩm?
Thblaw.com.vn
-
Theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ, “Tác phẩm là sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học thể hiện bằng bất kì phương tiện hay hình thức nào”. Quy định này hoàn toàn phù hợp với Công ước Berne: “Thuật ngữ “Các tác phẩm văn học…
Theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ, “Tác phẩm là sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học thể hiện bằng bất kì phương tiện hay hình thức nào”.
Quy định này hoàn toàn phù hợp với Công ước Berne: “Thuật ngữ “Các tác phẩm văn học và nghệ thuật” bao gồm tất cả các sản phẩm trong lĩnh vực văn học, khoa học và nghệ thuật, được biểu hiện theo bất kì phương thức hay hình thức nào, chẳng hạn như sách, tập in nhỏ và các bản viết khác, các bài giảng, bài phát biểu;…”

Tác phẩm có những đặc điểm sau:
Trước tiên, tác phẩm phải là sự sáng tạo trực tiếp, mang dấu ấn cá nhân của con người
Chủ thể của hoạt động sáng tạo là các tác giả thông qua quá trình hoạt động của trí não, kinh nghiệm của bản thân và các yếu tố hỗ trợ khác tạo ra thành quả chính là tác phẩm. Sự lao động sáng tạo trong lĩnh vực khoa học có những khám phá mới về xã hội, về cuộc sống, con người, nhân vật hoặc vấn đề mới, thể hiện tính độc đáo, sáng tạo trong quan niệm.
Chính vì lí do đó, tác phẩm hết sức đa dạng và phong phú, chứa đựng những giá trị tinh thần. Thời gian sáng tạo ra tác phẩm có thể dài hoặc ngắn phụ thuộc vào hoàn cảnh xã hội, hoàn cảnh của bản thân tác giả.
Tác phẩm làm cho công chúng tiếp nhận được những nội dung tư tưởng, tình cảm nhất định hay nói cách khác là thể hiện dấu ấn của cá nhân. Tuy nhiên, ngoài những giá trị tinh thần thì tác phẩm còn có khả năng mang lại những giá trị kinh tế – thương mại nên cần thiếp phải có sự bảo hộ đặc biệt.
Thứ hai, tác phẩm phải là sản phẩm trí tuệ do con người
Tác phẩm phải là sản phẩm trí tuệ do con người sáng tạo chứ không chỉ đơn thuần là các dạng sản phẩm chỉ được hình thành bằng kết quả lao động của con người mà không chứa đựng một hàm lượng chất xám nhất định.
Thứ ba, tác phẩm là sản phẩm trí tuệ nguyên gốc mang đặc trưng riêng biệt của người sáng tạo
Công ước Berne và Luật Sở hữu trí tuệ qui định tác phẩm bảo hộ phải là tác phẩm gốc. Tác phẩm gốc là tác phẩm có xuất xứ trực tiếp từ quá trình lao động của tác giả mà không phải sao chép từ một sản phẩm đã có.
Việc xác định tác phẩm gốc trong từng lĩnh vực khoa học, văn học, nghệ thuật dựa trên các căn cứ thể hiện quá trình lao động sáng tạo của tác giả, những điểm riêng thể hiện “chất riêng” do tác giả sáng tạo ra.
Thực tế, có những trường hợp sao chép, mà tác phẩm gốc và tác phẩm sao chép tương tự hoặc giống nhau dẫn đến việc người bình thường không thể nhận thấy. Để xác định tác phẩm gốc thì chính tác giả hoặc người có chuyên môn sâu về lĩnh vực đó mới thực hiện được.
Thứ tư, tác phẩm mang đặc tính vô hình
Tác phẩm mang đặc tính vô hình, nên việc chiếm hữu tác phẩm cũng không thể là một phần trong các yếu tố xác nhận quyền sở hữu của người chiếm hữu tác phẩm.
Thứ năm, tác phẩm được thể hiện thông qua một dạng vật chất nhất định
Theo Luật sở hữu trí tuệ thì quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa, đã đăng kí hay chưa.
Dạng vật chất nhất định mà tác phẩm định hình được hiểu là thông qua đó công chúng biết đến sự tồn tại của tác phẩm. “Công chúng” là con người, nhưng con người này khác biệt với người sáng tạo nên tác phẩm, trong một nghĩa nào đó còn khác biệt với người thân của người sáng tạo nên tác phẩm.
Căn cứ theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ thì các loại hình tác phẩm thuộc đối tượng được bảo hộ bao gồm:
- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;
- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;
- Tác phẩm báo chí;
- Tác phẩm âm nhạc;
- Tác phẩm sân khấu;
- Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);
- Tác phẩm mỹ thuật, mỹ thuật ứng dụng;
- Tác phẩm nhiếp ảnh;
- Tác phẩm kiến trúc;
- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học;
- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;
- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.
Lưu ý: Đối với các tác phẩm phái sinh của các tác phẩm được bảo hộ kể trên chỉ được bảo hộ nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh. Các tác phẩm được bảo hộ phải do tác giả trực tiếp sáng tạo bằng lao động trí tuệ của mình mà không sao chép từ các tác phẩm của người khác.
Để được tư vấn chi tiết và sử dụng dịch vụ, Quý khách vui lòng liên hệ:
—————————————————
CÔNG TY LUẬT TNHH THB LAW
Văn phòng đại diện: Cà phê A+, LK03-01 Đường Tố Hữu, KĐT Roman Plaza Hải Phát, Phường Đại Mỗ, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: 0836383322
Email: huyenvu@thblaw.com.vn
Từ khóa :
Bài viết liên quan
Đăng vào ngày: 04/04/2025
Theo quy định tại Điều 42 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 12 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009, khoản 12 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 quy định về chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan…
Xem thêm
Đăng vào ngày: 31/03/2025
Ngày nay việc chuyển thể, cải biên, tác phẩm diễn ra hết sức đa dạng. Chẳng hạn như chuyển từ tác phẩm truyện thành một bộ phim. Việc chuyển thể góp phần đưa tác phẩm đến gần hơn với công chúng, đồng thời làm cho đời sống tinh thần trở nên sinh động hơn. Vậy,…
Xem thêm
Đăng vào ngày: 27/03/2025
Mục lục bài viết1. Khái niệm quyền tác giả2. Có phải quyền tác giả không bảo hộ nội dung, ý tưởng?3. Vì sao nói bản quyền tác giả bảo hộ hình thức không bảo hộ nội dung?4. Quyền tác giả bảo hộ tác phẩm thể hiện dưới hình thức nào?5. Bảo hộ quyền tác giả…
Xem thêm
Đăng vào ngày: 25/03/2025
Ở Việt Nam chưa có quy định cụ thể về khái niệm bản quyền. Tuy nhiên bản quyền có thể được hiểu là một thuật ngữ pháp lý được sử dụng để miêu tả quyền tác giả có, đối với các tác phẩm văn học và nghệ thuật của người đó. Các tác phẩm thuộc…
Xem thêm